สมสวยฝ้ายงาม

ข้อมูลผลงาน

  328      1,452
 
Creative Commons License
สมสวยฝ้ายงาม is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Thailand License.
หัวเรื่อง :  สมสวยฝ้ายงาม
คำอธิบาย :  ภูมิปัญญาท้องถิ่น : สมสวยฝ้ายงาม\nบ้านเลขที่ ๑๑๓ หมู่ที่ ๑๐ ตำบลเมืองเพียง อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น ๔๐๑๑๐\nข้อมูลเจ้าของภูมิปัญญา \nชื่อเจ้าของภูมิปัญญา นางสมสวย บ้งนาง \nที่อยู่ บ้านเลขที่ ๑๑๓ หมู่ที่ ๑๐ ตำบลเมืองเพียง อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น ๔๐๑๑๐ โทร 086-2274306 \nอาชีพ รับจ้างทั่วไป อายุการศึกษาภูมิปัญญา 20 ปี \nชื่อภูมิปัญญา สมสวยฝ้ายงาม\nประวัติข้อมูลภูมิปัญญา\n ผ้าฝ้ายสมสวยทอด้วยมือและคัดเลือกฝ้ายที่มีในท้องถิ่นบ้านละว้า ต.เมืองเพียง อ.บ้านไผ่ จ.ขอนแก่น ที่ปลูกตามสวนตามท้องนาในหมู่บ้าน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นฝ้ายที่ผู้ผลิตปลูกเองและรับซื้อจากคนในชุมชนด้วยกัน โดยมีวิธีการทอที่แตก่ต่างจากคนอื่นทั้งลาดลายและการทอ ลายผ้า ซึ่งเป็นการสืบทอดมาจากบรรพบุรุษต่อกันมานับร้อยปี ซึ่งลายผ้าแต่ละแบบจะไม่เหมือนกันเพราะเวลาทอจะคิดแบบที่ใหม่ๆอยู่เสมอ สำหรับการใส่จะสบายไม่ทำให้คันหรือเป็นอันตรายต่อผิว การรับรักษาก็ง่ายเหมือนกับเสื้อผ้าทั่วไป\nกำหนดความรู้/แสวงหาความรู้ (ภายใน/ภายนอก)\n \n- วันที่ 15กรกฏาคม 2559 ได้รับประกาศนียบัตรคัดสรรเป็นผลิตภัณฑ์ ระดับสามดาว ประเภท ผ้า เครื่องแต่งกาย ตามดครงการคัดสรรสุดยอดหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ ปี ๒๕๕๙\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n- สำนังานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม ได้อนุญาตให้ใช้เครื่องหมายมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน\n\nการสร้างความรู้ (ขั้นตอน/วิธีการการสร้างภูมิปัญญา)\n\n \n\nขั้นตอนที่ ๑ จัดเตรียมวัสดุดังนี้\n ๑. ฝ้าย ฝ้ายที่ทอในปัจจุบันไม่ได้ปลูกเอง แต่จะซื้อสำเร็จรูป ซึ่งมีทั้งฝ้ายที่ย้อมสีสำเร็จและฝ้ายที่ต้องนำมาย้อมสีเอง\n ๒. กี่ทอผ้า การทอผ้าฝ้ายของกลุ่มสตรีบ้านเหล่าปัจจุบัน ส่วนใหญ่เป็นการทอด้วยกี่กระตุก เนื่องจากเป็นการทอผ้าที่มีหน้ากว้าง การทอด้วยกี่กระตุกช่วยทำให้การทอผ้ารวดเร็วขึ้น โดยเพิ่มปริมาณความยาวของผ้าได้มากกว่าการทอผ้าที่พุ่งกระสวยด้วยมือ กี่กระตุกที่พบในปัจจุบันมี ๒ ขนาด คือ กี่ขนาดใหญ่ใช้ทอผ้าที่มีความกว้างมาก เวลาทอต้องใช้คน ๒ คนช่วยกันพุ่งกระสวยไปมา ส่วนกี่ขนาดที่สองเป็นกี่ขนาดเล็กซึ่งใช้แรงงานของคนทอเพียงคนเดียว\n ๓. เฟือขอ มีลักษณะเป็นโครงสี่เหลี่ยมผืนผ้า อาจทำจากไม้หรือเหล็กก็ได้ โดยปลายทั้งสองข้างตามแนวนอนมีด้ามเล็กๆ ยึดติดอยู่เป็นระยะ เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการเรียงด้ายเส้นยืนตามความยาวที่ต้องการ\n ๔. กงกว๊าง เป็นอุปกรณ์สำหรับคลี่เส้นฝ้ายเพื่อให้ง่ายต่อการทำมาปั่นใส่กระป๋อง\n ๕. กระป๋องหรือหลอดฝ้ายขนาดใหญ่ กระป่องหรือโครงไม้เป็นอุปกรณ์สำหรับใช้พันฝ้าย\n ๖. เพียนปั่นด้าย เพียนปั่นด้ายเข้าหลอดหรือกงปั่นหลอดด้าย ปัจจุบันทำจากซี่และวงล้อรถจักรยาน ใช้สำหรับกรอเส้นฝ้ายที่เป็นเส้นพุ่งใส่หลอดไม้ไผ่ที่จะนำไปใส่ในกระสวย\n ๗. บันไดลิง บันไดลิงในอดีตมีลักษณะเป็นเถาวัลย์ ที่มีลักษณะโค้งงอเหมือนบันได ปัจจุบันบันไดลิงหายาก จึงเปลี่ยนมาใช้ไม้ตอกตะปูห่างกันประมาณ ๓ นิ้ว โดยดัดตะปูให้โค้งงอสำหรับเกี่ยวเส้นฝ้ายไว้และยังคงใช้ชื่อเรียกดังเช่นอดีต\n\n\n\n\n\nขั้นตอนที่ 2 การทอผ้าฝ้าย\n\n \n\n- การทอผ้านั้นต้องอาศัยฝีมือและความรู้ความชำนาญของผู้ทอเป็นอย่างมาก เป็นงานศิลปะที่มีอยู่เพียงชิ้นเดียวในโลก เพราะแต่ละคนที่ทำแต่ละขั้นตอน จะมีความแตกต่างกัน เส้นไหมที่สาวได้แต่ละช่วงเวลาหรือแต่ละระยะของฝักไหมให้ความหนาของเส้นไม่เท่ากัน สีไม่เหมือนกัน นอกจากนั้นแล้วความสามารถในการทอ การสอดกระสวย ความแรงในการตีกระทบหรือการฟัดทำให้ได้สีเข้มอ่อนต่างกัน การเรียงเส้นไหมให้ตรงลายจะแสดงถึงความคมชัดและความชำนาญของผู้ทอแต่ละคน อากาศ อุณหภูมิ หรือแม้แต่อารมณ์ความรู้สึกของผู้ทอ สิ่งเหล่านี้มีผลกับความสวยงามของผ้าผืนนั้น ๆ จึงทำให้ผ้าทอมือแต่ละผืนที่ทอ มีเอกลักษณ์เป็นของตัวเองและมีเพียงผืนเดียวในโลกเท่านั้น\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nชั้นตอนที่3 เทคนิค/เคล็ดลับในการผลิต\n \n- เทคนิคพิเศษที่ใช้ในการทอผ้า การขิด\nขิด หมายถึง กรรมวิธีในการทอผ้าเพื่อให้เกิดลวดลายต่างๆ ขึ้นมา โดยวิธีการเพิ่มเส้นด้ายพุ่งพิเศษในระหว่างการ ทอ เพื่อให้เกิดลวดลายที่โดดเด่นกว่าสีพื้น วิธีการทำคือ ใช้ไม้เขี่ยหรือสะกิด เพื่อช้อนเส้นด้ายยืนขึ้น แล้วสอดเส้นด้ายพุ่งไปตามแนวที่ถูกจัดช้อน จังหวะการสอดเส้นด้ายพุ่งนี่เอง ที่ทำให้เกิดเป็นลวดลายต่าง ๆ\n\nข้อมูลผู้ศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่น ปีการศึกษา 2560\nชื่อผู้ศึกษา นายจีรศักดิ์ โยมะบุตร 6080110083 Sec.3 \nหลักสูตร ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู (ป.บัณฑิต) รุ่น ๔ \nรายวิชา ความเป็นครู (800 5201) \nเน้นศึกษา ครูกับการอนุรักษ์และส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น \nคณะ ศึกษาศาสตร์ \nสถานที่ศึกษา มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ\nสถานที่ทำงาน กศน.อำเภอบ้านไผ่\nอาจารย์ผู้สอน\n1 รองศาสตราจารย์ สำเร็จ คำโมง(ครูภูมิปัญญาไทย, ศิลปินมรดกอีสาน)\n2 อาจารย์ ดร.พา อักษรเสือ\n3 อาจารย์ ดร.ธีรภัทร โคตรบรรเทา\n4 อาจารย์ สุชาดา ลดาวัลย์\n5 อาจารย์ อัจฉริยะ วงษ์คำซาว\n6 อาจารย์ บุญจันทร์ เพชรเมืองเลย\n\n\nhttps://youtu.be/lKu1dOVnybM
สื่อสำหรับบุคคลประเภท :   ทั่วไป
ผู้สร้างสรรค์/ผู้แต่ง/เจ้าของผลงาน :  สมสวย บ้งนาง
ผู้สร้างสรรค์ร่วม/ผู้แต่งร่วม/เจ้าของผลงานร่วม :   จีรศักดิ์ โยมะบุตร, มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
คำสำคัญ :   มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, สมสวยฝ้ายงาม, ภูมิปัญญาท้องถิ่น, ผ้าฝ้าย
URL  :   https://youtu.be/lKu1dOVnybM
จำแนกตามระดับชั้น :   มัธยมศึกษาปีที่ 1 (ม. 1), มัธยมศึกษาปีที่ 2 (ม. 2), มัธยมศึกษาปีที่ 3 (ม. 3), มัธยมศึกษาปีที่ 4 (ม. 4), มัธยมศึกษาปีที่ 5 (ม. 5), มัธยมศึกษาปีที่ 6 (ม. 6), ปริญญาตรี , ปริญญาโท, ปริญญาเอก, ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) , ประกาศนียบัตรครูเทคนิคชั้นสูง (ปทส.) , ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.), การศึกษาตามอัธยาศัย
จำแนกตามสาขาวิชาของสื่อ :   การงานอาชีพและเทคโนโลยี, สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม, ศิลปะ
จำแนกตามลักษณะของสื่อ :   VDO Clip, ข้อมูลปฐมภูมิ , รูปภาพ, ใบงาน

 ไฟล์ดิจิทัล

- ดาวน์โหลด 1 (5.50 MB)
- ดาวน์โหลด 2 (5.12 MB)
- ดาวน์โหลด 3 (5.95 MB)
- ดาวน์โหลด 4 (6.45 MB)
- ดาวน์โหลด 5 (5.57 MB)
- ดาวน์โหลด 6 (6.14 MB)
- ดาวน์โหลด 7 (4.69 MB)
- ดาวน์โหลด 8 (3.56 MB)
- ดาวน์โหลด 9 (719.71 KB)
 

  ทรัพยากรที่เกี่ยวข้อง