การจักสานไม้ไผ่

ข้อมูลผลงาน

  1,118      3,196
 
Creative Commons License
การจักสานไม้ไผ่ is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Thailand License.
หัวเรื่อง :  การจักสานไม้ไผ่
คำอธิบาย :  ชื่อหัวข้อภูมิปัญญาการจักสานไม้ไผ่\nบ้านห้วยผึ้ง ต.บ้านโปร่ง อ.ศรีธาตุ จ.อุดรธานี\nข้อมูลเจ้าของภูมิปัญญา รูปภาพ\nชื่อเจ้าของภูมิปัญญา คุณตาสุดตา บรมโคตรอายุ 79 ปี \nที่อยู่ 53 หมู่ 2บ้านห้วยผึ้ง ต.บ้านโปร่ง อ.ศรีธาตุ จ.อุดรธานี \nอาชีพ เกษตร อายุการศึกษาภูมิปัญญา40 ปี \n\nชื่อภูมิปัญญา การจักสานไม้ไผ่\nประวัติข้อมูลภูมิปัญญา\n เครื่องจักสานเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนที่สำคัญยิ่งต่อการดำรงชีวิตตั้งแต่อดีตตั้งแต่สมัยอยุธยาจนถึงปัจจุบัน เครื่องจักสานเป็นตัวอย่างหนึ่งที่แสดงให้เห็นภูมิปัญญาอันเฉลียวฉลาดของคนในท้องถิ่น ที่ใช้ภูมิปัญญาสามารถนำสิ่งที่มีอยู่ในชุมชนมาประยุกต์ทำเป็นเครื่องมือเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน ซึ่งมีประโยชน์ในการดำรงชีวิต \n จะเห็นได้ว่าหัตถกรรมเครื่องจักสานมีมานานแล้วและได้มีการพัฒนามาตลอดเวลาโดยอาศัยการถ่ายทอดความรู้จากคนรุ่นหนึ่งไปสู่คนอีกรุ่นหนึ่ง การดำรงชีวิตประจำวันของชาวบ้านส่วนใหญ่ไม่ได้เอาการรู้หนังสือมาเกี่ยวข้อง การเรียนรู้ต่างๆ อาศัยวิธีการฝึกหัดและบอกเล่าซึ่งไม่เป็นระบบในการบันทึก สะท้อนให้เห็นการเรียนรู้ ความรู้ที่สะสมที่สืบทอดกันมาจากอดีตมาถึงปัจจุบันหรือที่เรียกกันว่าภูมิปัญญาท้องถิ่น ดังนั้นกระบวนถ่ายทอดความรู้จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งที่ทำภูมิปัญญาท้องถิ่นนั้นคงอยู่ต่อเนื่องและยั่งยืน\n จากเหตุผลที่กล่าวมาข้างต้น ผู้วิจัยจึงสนใจทำการศึกษากระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญาหัตถกรรมเครื่องจักสาน ซึ่งมีความสำคัญยิ่งที่จะให้ภูมิปัญญาท้องถิ่นหัตถกรรมเครื่องจักสานนั้นๆคงอยู่ตลอดไป ซึ่งผลจากการศึกษากระบวนถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นหัตถกรรมเครื่องจักสานนั้น จะนำไปเป็นข้อมูลที่จะนำไปไปพัฒนากระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญาในชุมชนมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น และดำรงอยู่คู่สังคมสืบต่อไป\n\nกำหนดความรู้/แสวงหาความรู้ (ภายใน/ภายนอก)\nคุณตาสุดตา บรมโคตร อายุ 79 ปี อาชีพ เกษตร บ้านเลขที่ 53 หมู่ 2 บ้านห้วยผึ้ง ต.บ้านโปร่ง อ.ศรีธาตุ จ.อุดรธานี ได้เริ่มเรียนรู้การจักสานจากไม้ไผ่ในพื้นที่ และการจักสานไม้ไผ่เป็นประโยชน์ในครอบครัว และสามารถเป็นอาชีพอีกอย่างหนึ่งเลยก็ว่าได้ และก็พัฒนาสืบทอดมาเรื่อยๆจนถึงปัจจุบันและสามารถเป็นอาชีพเสริมของคนในปัจจุบัน\n\nการสร้างความรู้ (ขั้นตอน/วิธีการการสร้างภูมิปัญญา)\nอุปกรณ์ในการทำตะกร้า\n1. ไม้ไผ่\n2. มีด\n3. ไม้หวาย\n4. เข็ม\n5. เล็กเกอร์\nวิธีการทำตะกร้า\n1. ตัดไม้ไผ่แก่มาผ่าซีกและผ่าแบ่งเป็นเสี้ยวเล็ก ๆ ขนาดประมาณ ๑ ซม. และอีกส่วนหนึ่งผ่าประมาณ ๑ นิ้ว เพื่อใช้ทำขอบปากตะกร้าและมือจับ\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n2. นำแต่ละชิ้นที่ผ่าไว้ ลอกใช้แต่ส่วนเปลือก โดยใช้มีดคม ๆ เหลาหรือขูดเนื้อไม้ออกและเหลือแต่ส่วนเปลือกบาง ๆ และเหนียว\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n3. เริ่มต้นสานตะกร้า โดยเริ่มที่ก้นก่อน โดยใช้ส่วนที่แข็งกว่าและหนากว่าสานที่ก้น ความยาวของไม้ตามขนาดของตะกร้า เส้นที่แข็งกว่าสานขึ้นตามแนวตั้ง ความห่างเท่า ๆ กัน ส่วนเส้นไม้ไผ่ที่บาง นิ่ม สานตามขวางชั้นมาเรื่อย ๆ แน่น มีลักษณะเป็นวงกลมแต่ปากตะกร้าจะกว้างกว่าก้นตะกร้า พอได้ขนาดตามต้องการใช้ไม้ไผ่ขนาด ๑ นิ้ว ทำให้เป็นวงกลมและวางไว้ที่ขอบปากตะกร้า ใช้ไม่ไผ่ส่วนที่ตั้งขึ้น พัน หรือ บิดลงไปด้านล่าง สานลงไปประมาณ ๑ นิ้ว จนแน่นไม่หลุด ตัดเศษที่เหลือทิ้ง ตกแต่งให้สวยงาม\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n4. ใส่หูหรือที่หิ้ว ซึ่งทำจากไม้ไผ่และโค้งงอได้ ใช้เชือกหรือหวายพันให้แน่น หรือใช้เชือกที่เป็นสีพันที่มือจับจนมิด นำไปใช้งานหรือขายได้\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n 5. หากต้องการเก็บไว้ใช้งานได้นาน ทาเล็กเกอร์เคลือบไม้ไผ่ทั้งด้านในและด้านนอก แล้วนำไปตากแดดให้แห้ง\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nการจัดเก็บและการค้นคืนความรู้ (การจดจำ/เอกสาร/ฐานข้อมูล)\nการเล่าสู่กันฟังของคนสมัยก่อน\nการถ่ายทอดความรู้และการใช้ประโยชน์ (ซึมซับไว้กับตนเอง หรือ เผยความรู้ให้แก่องค์กร)\nให้ประชาชนคนรุ่นหลังได้เรียนรู้และสืบทอดต่อไป สามารถเป็นรายได้เสริมในครอบครัว\nพิกัด (สถานที่)\n53 หมู่ 2 บ้านห้วยผึ้ง ต.บ้านโปร่ง อ.ศรีธาตุ จ.อุดรธานี\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nข้อมูลผู้ศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่น ปีการศึกษา 2560\n\nชื่อผู้ศึกษา นางสาวชนิภรณ์ สัตยากุมภ์ รูปผู้ศึกษา\nหลักสูตร ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู (ป.บัณฑิต) รุ่น 4 \nรายวิชา ความเป็นครู (8005201) \nเน้นศึกษา ครูกับการอนุรักษ์และส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น \nคณะ ศึกษาศาสตร์ \nสถานที่ศึกษา มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ\nสถานที่ทำงาน โรงเรียนบ้านห้วยผึ้ง\nอาจารย์ผู้สอน\n1 รองศาสตราจารย์ สำเร็จ คำโมง(ครูภูมิปัญญาไทย, ศิลปินมรดกอีสาน)\n2 อาจารย์ ดร.พา อักษรเสือ\n3 อาจารย์ ดร.ธีรภัทร โคตรบรรเทา\n4 อาจารย์ สุชาดา ลดาวัลย์\n5 อาจารย์ อัจฉริยะ วงษ์คำซาว\n6 อาจารย์ บุญจันทร์ เพชรเมืองเลย
สื่อสำหรับบุคคลประเภท :   ทั่วไป
ผู้สร้างสรรค์/ผู้แต่ง/เจ้าของผลงาน :  สุดตา บรมโคตร
ผู้สร้างสรรค์ร่วม/ผู้แต่งร่วม/เจ้าของผลงานร่วม :   ชนิภรณ์ สัตยากุมภ์, มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
คำสำคัญ :   มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, การจักสานไม้ไผ่, การจักสาน, ภูมิปัญญาท้องถิ่น
URL  :   -
จำแนกตามระดับชั้น :   มัธยมศึกษาปีที่ 1 (ม. 1), มัธยมศึกษาปีที่ 2 (ม. 2), มัธยมศึกษาปีที่ 3 (ม. 3), มัธยมศึกษาปีที่ 4 (ม. 4), มัธยมศึกษาปีที่ 5 (ม. 5), มัธยมศึกษาปีที่ 6 (ม. 6), ปริญญาตรี , ปริญญาโท, ปริญญาเอก, ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) , ประกาศนียบัตรครูเทคนิคชั้นสูง (ปทส.) , ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.), การศึกษาตามอัธยาศัย
จำแนกตามสาขาวิชาของสื่อ :   การงานอาชีพและเทคโนโลยี, ศิลปะ
จำแนกตามลักษณะของสื่อ :   VDO Clip, ข้อมูลปฐมภูมิ , รูปภาพ, ใบงาน

 ไฟล์ดิจิทัล

- ดาวน์โหลด 1 (619.59 KB)
- ดาวน์โหลด 2 (90.86 KB)
- ดาวน์โหลด 3 (49.17 KB)
- ดาวน์โหลด 4 (169.58 KB)
- ดาวน์โหลด 5 (185.29 KB)
- ดาวน์โหลด 6 (126.11 KB)
- ดาวน์โหลด 7 (151.30 KB)
- ดาวน์โหลด 8 (129.86 KB)
- ดาวน์โหลด 9 (164.68 KB)
- ดาวน์โหลด 10 (54.29 KB)
- ดาวน์โหลด 11 (9.69 KB)
- ดาวน์โหลด 12 (6.49 KB)
- ดาวน์โหลด 13 (18.40 KB)
- ดาวน์โหลด 14 (339.68 KB)
- ดาวน์โหลด 15 (397.12 KB)
- ดาวน์โหลด 16 (364.94 KB)
- ดาวน์โหลด 17 (331.66 KB)
 

  ทรัพยากรที่เกี่ยวข้อง