กรรณิการ์ รัตนพลแสน

---

-  File 1
-  File 2
-  File 3
-  File 4
-  File 5
-  File 6
-  File 7
-  File 8
-  File 9

หัวเรื่อง :  การทำเหรียญโปรยทาน

สื่อสำหรับบุคคลประเภท :   ทั่วไป

ผู้สร้างสรรค์/ผู้แต่ง/เจ้าของผลงาน :  ปวีณา ทะสังขา

เจ้าของผลงานร่วม :   กรรณิการ์ รัตนพลแสน

คำสำคัญ :   การทำเหรียญโปรยทาน, ภูมิปัญญาท้องถิ่น, มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

คำอธิบาย :  ภูมิปัญญาท้องถิ่น เหรียญโปรยทาน ข้อมูลเจ้าของภูมิปัญญา นางสาวปวีณา ทะสังขา ที่อยู่ บ้านเลขที่ 96 ซอย 5 ถนน พฤศจิกา ต.ในเมือง อ.เมือง จ.ขอนแก่น 40000 อาชีพ นักศึกษา อายุการศึกษาภูมิปัญญา 5 ปี ชื่อภูมิปัญญา เหรียญโปรยทาน ข้อมูลภูมิปัญญาท้องถิ่น ประวัติเหรียญโปรยทาน มาทำความรู้จักคำว่า “การโปรยทาน” กันก่อน ในอดีตเชื่อกันว่าพระพุทธเจ้าทรงสละราชย์สมบัติแล้วออกผนวช โดยไม่ปรารถนาที่จะเป็นพระเจ้าแผ่นดิน ทรงสละเงินทองทรัพย์สมบัติมากมายให้แก่ผู้อื่นโดยไม่หวังผลตอบแทน ดังนั้น การโปรยทาน หมายถึง การสละเงินทองทรัพย์สมบัติเป็นทานแก่ผู้อื่นโดยไม่หวังผลตอบแทน โดยถือคติตามที่พระพุทธเจ้าทรงสละราชย์สมบัติออกผนวช การโปรยทานก่อนเข้าโบสถ์เป็นการแสดงว่าต่อจากนี้ไปนาคได้สละสมบัติทุกอย่างแล้ว เพื่อดำเนินชีวิตตามแบบอย่างองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า นอกจากนั้น การโปรยทานยังเป็นการสอนคนให้รู้จักเสียสละโดยปราศจากเงื่อนไขใดๆ ทั้งสิ้น การโปรยทานนั้นจะมีก็ได้ไม่มีก็ได้ ไม่ใช่ข้อกำหนดตายตัว เนื่องจากไม่ใช่พิธีที่เกี่ยวเนื่องกับการบวช ถึงไม่มีการโปรยทานก็บวชสำเร็จเป็นพระได้เช่นกัน (http://xn--e3cugbgp3acfd7f6cwa9a4mnb.blogspot.com/2015/06/blog-post.html) ประวัติการทำเหรียญโปรยทาน การทำเหรียญโปรยทานนั้น เป็นการทำมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ก็ยังมีการนำเหรียญโปรยทานมาใช้ในพิธีการต่างๆ หรือเป็นของที่ระลึกสำหรับแจกคนในงาน เช่น งานบวช งานแต่ง และงานศพ เป็นต้น ซึ่งพิธีบวชนาคแต่ก่อนนาคก่อนจะบวชเป็นพระต้องมีการโปรยทานก่อนเข้าโบสถ์ ดังฉะนี้เองจึงมีเหรียญโปรยทานขึ้นมาในรูปแบบการห่อเหรียญด้วยกระดาษสีต่างๆ เพื่อให้เห็นชัดเจน วัสดุที่ใช้ เช่น กระดาษแก้ว ริบบิ้น เป็นต้น ซึ่งแต่ก่อนจะโปรยด้วยเหรียญธรรมดาไม่มีการห่อ เวลาโปรยแล้วผู้รอเก็บจะหาไม่เจอ และเก็บเข้ากระเป๋าสตางค์ทำให้รวมไปกับเหรียญอื่นๆ ได้ จึงต้องมีการห่อเหรียญขึ้นมาครับ ผู้ต่อยอดภูมิปัญญาการทำเหรียญโปรยทาน คุณอิ๋ว (นางสาวปวีณา ทะสังขา) นักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตขอนแก่น คณะคุรุศาสตร์อุตสาหกรรม สาขาวิศวกรรมอิเล็กทรอนิกส์และโทรคมนาคม ชั้นปีที่ 5 เป็นบุคคลหนึ่งที่ได้รับการถ่ายทอดความรู้การทำเหรียญโปรยทานมาจาก คุณยาย ( บุตรษฎี แหล้ป้อง ) มา 5 ปีแล้ว ซึ่งน้องอิ๋วกล่าวว่า คุณยายได้ทำเหรียญโปรยทานมาตั้งแต่รุ่นคุณทวด ซึ่งเมื่อก่อน สมัยหลายสิบปีมาแล้ว อุปกรณ์มีแค่กระดาษสีและเหรียญเท่านั้นไม่ได้มีความสวยงามและประณีตเหมือนกับเหรียญโปรยทานปัจจุบัน เนื่องด้วยเพราะอุปกรณ์ในยุคนั้นไม่ทันสมัยและไม่หลากหลาย จึงมีแค่เหรียญโปรยทานแค่แบบเดียวเท่านั้น แต่สมัยนี้มีอุปกรณ์หลากหลายให้เลือกมากมาย จึงทำให้เหรียญโปรยทานมีหลายรูปแบบและหลากสีสันเข้ากับยุคสมัย ซึ่งคุณยายก็เป็นบุคคลหนึ่งซึ่งมีฝีมือในการทำเหรียญโปรยทาน (ปวีณา ทะสังขา, ๒๒ กันยายน ๒๕๖๐ : สัมภาษณ์) ภาพ แผนที่ บ้านคุณปวีณา ทะสังขา ผู้สืบทอดการทำเหรียญโปรยทาน สิ่งที่คุณอิ๋ว (นางสาวปวีณา ทะสังขา) มีความภาคภูมิใจที่สุดคือ ได้สืบสานการทำเหรียญโปรยทาน ที่ถือว่าเป็นของบรรพบุรุษตกทอด และเป็นงานฝีมือที่ไม่ใช่ว่าทุกคนจะสามารถทำได้ ซึ่งปัจจุบันการทำเหรียญโปรยทานก็ทำกันมาก แต่ส่วนใหญ่ไม่ได้ยึดเป็นอาชีพ เพียงแค่ทำเพราะอยากทำหรือเพื่อฝึกหัดเป็นงานฝีมือเท่านั้น แต่คุณอิ๋วสามารถนำเหรียญโปรยทานมาทำเป็นอาชีพ ได้เงินส่งเสียตัวเองเรียนจนใกล้จบมหาวิทยาลัยแล้ว (ปวีณา ทะสังขา, ๒๒ กันยายน ๒๕๖๐ : สัมภาษณ์) วัสดุอุปกรณ์ในการทำเหรียญโปรยทาน ๑.เหรียญ มูลค่าต่างๆ ๒.กรรไกร ๓.คัตเตอร์ ๔.ยางรัดของ ๕.ริบบิ้นเนื้อมัน เนื้อทราย สีต่างๆ ๖.กระดาษสารูปแบบสำเร็จ ขั้นตอนการทำเหรียญโปรยทาน แบบดอกกุหลาบ 4 ชั้น ๑.ตัดริบบิ้นมาละ ๔ เส้นแล้วมาพับกลางทั้ง ๔ เส้น ขึ้นฐานแบบพับทั่วไปจะออกมาตามรูปที่ ๑ ๒.ใส่เหรียญแล้วพับริบบิ้นกลับมาทับเหรียญ ๒ เส้นคู่ ตามรูปที่ ๒-๓ ๓.ขึ้นกลีบชั้นแรกโดยการพับริบบิ้นไปด้านหลังตามรูปที่ ๔ แล้วบิดริบบิ้นนกลับมาสอดตรงกลาง ๑ ครั้ง ตามรูปที่ ๕ ๔.ทำจนครบ ๔ ด้านแล้วจะได้ตามรูปที่ ๖ ๕.ทำกลีบชั้นล่างสุดโดยพับริบบิ้นไปด้านหลังตามรูปที่ ๗ แล้วบิดกลีบกลับไปด้านหลังแล้วสอดซ้อนไปใต้กลีบชั้นที่ ๑ ตามรูปที่ ๘ และ ๙ ๖.ทำให้ครบทั้ง ๔ ด้านจะได้ตามรูปที่ ๑๐ ๗.จับริบบิ้นรวบทั้ง ๘ เส้นแล้วบิดม้วนตามเข็มนาฬิกา ตามรูปที่ ๑๑-๑๒ ๘.บิดเส้นล่างสุดไปด้านหลังแล้วสอดตามรูปที่ ๑๓ ไป ๒ เส้นทำเหมือนกันทั้ง ๔ ด้าน ๙.เสร็จแล้วจะออกมาด้านหน้าตามรูป ๑๔ และด้านหลังตามรูปที่ ๑๕ ๑๐.ตัดชายริบบิ้นที่เกินออกตามรูปที่ ๑๖ จะได้รูปสำเร็จตามรูปที่ ๑๗-๑๘ สรุป จริง ๆ แล้วยังมีการพับเหรียญโปรยทานรูปแบบอื่น ๆ อีกมากมาย เพราะคุณอิ๋ว ไม่อยากทำให้เหรียญโปรยทานเป็นแค่เหรียญโปรยทานธรรมดา แถมการพับเหรียญโปรยทานยังสามารถทำไปประยุกต์ใช้ได้หลายงานอีกด้วย ทั้งจัดช่อดอกไม้ จัดแจกัน ของชำร่วย ของที่ระลึกงานแต่งงาน ข้อมูลผู้ศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่น ปีการศึกษา ๒๕๖๐ ชื่อผู้ศึกษา นางสาวกรรณิการ์ รัตนพลแสน หลักสูตร ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู (ป.บัณฑิต) รุ่น ๔ รายวิชา ความเป็นครู เน้นศึกษา ครูกับการอนุรักษ์และส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น คณะ ศึกษาศาสตร์ สถานที่ศึกษา มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จ.ขอนแก่น สถานที่ทำงาน โรงเรียนบ้านทุ่งโพธิ์นาอุดม อ.ศรีบุญเรือง จ.หนองบัวลำภู ๓๙๑๘๐

จำแนกตามระดับชั้น :   มัธยมศึกษาปีที่ 1 (ม. 1), มัธยมศึกษาปีที่ 2 (ม. 2), มัธยมศึกษาปีที่ 3 (ม. 3), มัธยมศึกษาปีที่ 4 (ม. 4), มัธยมศึกษาปีที่ 5 (ม. 5), มัธยมศึกษาปีที่ 6 (ม. 6), ปริญญาตรี , ปริญญาโท, ปริญญาเอก, ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) , ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.), ประกาศนียบัตรครูเทคนิคชั้นสูง (ปทส.)

จำแนกตามสาขาวิชาของสื่อ :   การงานอาชีพและเทคโนโลยี, สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม, ศิลปะ

จำแนกตามลักษณะของสื่อ :   ข้อมูลปฐมภูมิ , คลิปการเรียนรู้, รูปภาพ, ใบงาน