ฉลาด เสาวนนท์

---

-  File 1
-  File 2
-  File 3
-  File 4
-  File 5
-  File 6
-  File 7
-  File 8
-  File 9
-  File 10
-  File 11
-  File 12
-  File 13
-  File 14
-  File 15
-  File 16
-  File 17
-  File 18
-  File 19
-  File 20

หัวเรื่อง :  ผ้าทอพื้นเมืองไทเลย

สื่อสำหรับบุคคลประเภท :   ทั่วไป

ผู้สร้างสรรค์/ผู้แต่ง/เจ้าของผลงาน :  ฉลาด เสาวนนท์

เจ้าของผลงานร่วม :   ทรงศักดิ์ ผาคำ, มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

คำสำคัญ :   ผ้าทอพื้นเมืองไทเลย, ฉลาด เสาวนนท์, ภูมิปัญญาชาวบ้าน, ภูมิปัญญาท้องถิ่น, การทอผ้า, ผ้าพื้นเมือง, ไทเลย, มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

คำอธิบาย :  ชื่อหัวข้อภูมิปัญญา สถานที่ ข้อมูลเจ้าของภูมิปัญญา ชื่อเจ้าของภูมิปัญญา นางฉลาด เสาวนนท์ ที่อยู่ 177 หมู่ที่ 9 บ้านก้างปลา ตำบลชัยพฤกษ์ อำเภอเมือง จังหวัดเลย 42000 อาชีพ เกษตรกร อายุการศึกษาภูมิปัญญา .....30..........ปี ชื่อภูมิปัญญา ผ้าทอพื้นเมืองไทเลย ประวัติข้อมูลภูมิปัญญา การทอผ้าเป็นอาชีพดั้งเดิมของชาวบ้านก้างปลา ในอดีตชาวบ้านได้ปลูกฝ้ายเป็นอาชีพ เพื่อนำดอกฝ้ายมาทำเป็นเส้นด้ายไว้ใช้ทอผ้าสำหรับตัดเสื้อผ้าใส่เองมาหลายชั่วอายุคน จนเกิดความรู้ ประสบการณ์ โดยตรงของราษฎร เป็นการเรียนรู้จากธรรมชาติ และ บรรพบุรุษ เกิดการพัฒนาเสริมสร้างความสามารถสะสมเป็นองค์ความรู้สืบทอดกันมาสู่ลูกหลานและพัฒนาวิถีชีวิตของราษฎรบ้านก้างปลาได้อย่างเหมาะสมกับยุคสมัยตลอดมา จากการทอผ้าใช้เองในครัวเรือน ชาวบ้านก้างปลาได้พัฒนาฝีมือการทอให้มีลวดลายต่างๆ ได้อย่างประณีต สวยงาม เป็นที่ต้องตาต้องใจแก่ผู้พบเห็นจนเกิดการแลกเปลี่ยนซื้อขายผ้าทอกันเองทั้งในหมู่บ้านและนอกหมู่บ้าน จนในปัจจุบันผ้าทอพื้นเมืองของชาวบ้านก้างปลาได้กลายเป็นสินค้าที่สร้างอาชีพ สร้างรายได้ที่มั่นคงให้กับชาวบ้านในหลายครัวเรือนและเมื่อปี 2525 บ้านก้างปลาได้รับการพิจารณาให้เป็นหมู่บ้านแผ่นดินธรรม แผ่นดินทอง โครงการนี้ได้ส่งเสริมให้ราษฎรอยู่อย่างพอมีพอกิน รู้จักปลูกพืชผักสวนครัว ทอผ้าใช้เอง พึ่งพาอาศัยกันกันในหมู่บ้าน รักษาขนบธรรมเนียมประเพณี เช่น ประเพณีประทายข้าว เป็นการบูชาขวัญข้าวก่อนนำข้าวเปลือกขึ้นเล้าข้าว เพื่อแสดงความกตัญญูกตเวทีต่อผู้มีพระคุณของแม่โพสพ ประเพณีน้ำทิพย์ชุบชีวิตผู้สูงอายุ เพื่อแสดงความกตัญญูกตเวทีต่อผู้สูงอายุ มีกิจกรรมการละเล่นของผู้สูงอายุแบบสมัยโบราณให้ลูกหลานได้ชม เช่น กิจกรรมผู้สูงอายุเล่าถึงความสำเร็จในการดำรงชีวิตตั้งแต่เด็กจนหนุ่มและสูงอายุในปัจจุบันเพื่อให้ลูกหลานได้ชื่นชม และได้ทราบวัฒนธรรมความเป็นอยู่ของผู้สูงอายุในอดีต ที่สามารถนำมาใช้ในการดำรงชีวิตของลูกหลานในปัจจุบัน และเพื่อไม่ให้ประเพณีวัฒนธรรมดั้งเดิมสูญหาย การทอผ้าฝ้ายของชาวบ้านก้างปลาก็เป็นกิจกรรมหนึ่งที่สืบทอดวัฒนธรรมประเพณี ประจำหมู่บ้าน ที่บรรพบุรุษได้สั่งสอนบุตรหลานให้รู้จักทอผ้าใส่เอง โดยได้คิดค้นลายต่างๆตามสิ่งที่พบเห็นในหมู่บ้าน และความคิดของตนเอง จนเกิดศิลปะลายผ้าที่สวยงามและแปลกตามากมาย กำหนดความรู้/แสวงหาความรู้ (ภายใน/ภายนอก) จัดอบรมและเชิญวิทยากรวิทยากรจากอุสาหกรรม จังหวัดเลยมาสอนในการทอผ้าพื้น การย้อมสี และการขึ้นลาย ทำให้สมาชิกกลุ่มทอผ้า มีความรู้และประสบการณ์ การสร้างความรู้ (ขั้นตอน/วิธีการการสร้างภูมิปัญญา) การทอผ้าในอดีต ชาวบ้านใช้ดอกฝ้ายมาทำเป็นเส้นด้าย ใช้เปลือกไม้ ผลไม้ ครั่ง ทำเป้นสีสำหรับย้อมผ้า อุปกรณ์ที่ใช้ทอผ้า คือ กี่กระตุก ทำจากไม้ในหมู่บ้าน ขั้นตอนการสร้างภูมิปัญญา 1.ขั้นตอนการเพาะปลูกฝ้ายสำหรับนำมาเป็นวัตถุดิบในการผลิต 2.ขั้นตอนการเก็บเกี่ยวดอกฝ้าย 3.ขั้นตอนการทำการอิ้วและดีดฝ้าย 4.ขั้นตอนการทำหลอดฝ้าย 5.ขั้นตอนการเข็นฝ้าย 6.ขั้นตอนการย้อมสีฝ้าย 7.ขั้นตอนการทอฝ้าย การแต่งลวดลาย (โดยใช้กี่ดั้งเดิม) 8.ขั้นตอนการตัดเย็บ แปรรูป ผ้าฝ้ายพื้นเมือง การจัดเก็บและการค้นคืนความรู้ (การจดจำ/เอกสาร/ฐานข้อมูล) ผ้าทอผ้าพื้นเมืองไทยเลย ของกลุ่มทอผ้าบ้านก้างปลาได้มีการจัดเก็บข้อมูลและรวบรวมข้อมูลทุกกระบวนต่างๆไว้ในรูปแบบของเอกสารรูปเล่ม อาทิเช่น ลายของผ้าฝ้าย ผ้าทอ เป็นต้น การถ่ายทอดความรู้และการใช้ประโยชน์ (ซึมซับไว้กับตนเอง หรือ เผยความรู้ให้แก่องค์กร) กลุ่มทอผ้าบ้านก้างปลา ได้มีการสอนการทอผ้าให้กับกลุ่มแม่บ้านต่างๆทั้งในจังหวัดเลยและจังหวัดใกล้เคียง มีการเปิดโอกาสให้นักเรียน นักศึกษา จากสถานศึกษาต่างๆที่สนใจหรือต้องการมาศึกษาค้นคว้าเพื่อทำรายงาน หรือทำวิทยานิพนธ์ ได้มาศึกษาดูงานเกี่ยวกับการทอผ้า การย้อมสี และอื่นๆ และยังได้ศึกษาภูมิปัญญาของชาวบ้านที่มีมาแต่อดีต พิกัด (สถานที่) ข้อมูลผู้ศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่น ปีการศึกษา 2560 ชื่อผู้ศึกษา นายทรงศักดิ์ ผาคำ หลักสูตร ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู (ป.บัณฑิต) รุ่น 4 รายวิชา ความเป็นครู (800 5201) เน้นศึกษา ครูกับการอนุรักษ์และส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น คณะ ศึกษาศาสตร์ สถานที่ศึกษา มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สถานที่ทำงาน โรงเรียนเทศบาล 5 บ้านหนองผักก้าม อาจารย์ผู้สอน 1 รองศาสตราจารย์ สำเร็จ คำโมง (ครูภูมิปัญญาไทย, ศิลปินมรดกอีสาน) 2 อาจารย์ ดร.พา อักษรเสือ 3 อาจารย์ ดร.ธีรภัทร โคตรบรรเทา 4 อาจารย์ สุชาดา ลดาวัลย์ 5 อาจารย์ อัจฉริยะ วงษ์คำซาว 6 อาจารย์ บุญจันทร์ เพชรเมืองเลย

จำแนกตามระดับชั้น :   ปริญญาตรี , ปริญญาโท, ปริญญาเอก, ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) , ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.), ประกาศนียบัตรครูเทคนิคชั้นสูง (ปทส.) , การศึกษาตามอัธยาศัย

จำแนกตามสาขาวิชาของสื่อ :   การงานอาชีพและเทคโนโลยี

จำแนกตามลักษณะของสื่อ :   VDO Clip, ข้อมูลปฐมภูมิ , รูปภาพ, ใบงาน