เคน สงค์เวียง

---

-  File 1
-  File 2
-  File 3
-  File 4
-  File 5
-  File 6

หัวเรื่อง :  การสานไม้ตีแมลงวัน

สื่อสำหรับบุคคลประเภท :   ทั่วไป

ผู้สร้างสรรค์/ผู้แต่ง/เจ้าของผลงาน :  เคน สงค์เวียง

เจ้าของผลงานร่วม :   วิชญาพร กุลยสวัสดิ์, มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

คำสำคัญ :   การสานไม้ตีแมลงวัน, ไม้ตีแมลงวัน, ภูมิปัญญาชาวบ้าน, ภูมิปัญญาไทย, ภูมิปัญญาท้องถิ่น, มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

คำอธิบาย :  การสานไม้ตีแมลงวัน บ.โนนชาติ ต.โนนหัน อ.ชุมแพ จ.ขอนแก่น ข้อมูลเจ้าของภูมิปัญญา ชื่อเจ้าของภูมิปัญญา นายเคน สงค์เวียง อายุ ๗๗ ปี ที่อยู่ บ้านเลขที่ ๑๑๕ หมู่ ๔ บ้านโนนชาติ ตำบลโนนหัน อำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น อาชีพ เกษตรกรรม อายุการศึกษาภูมิปัญญา ๔๐ ปี ชื่อภูมิปัญญา การสานไม้ตีแมลงวัน ประวัติข้อมูลภูมิปัญญา ประวัติหมู่บ้านโนนชาติ (บริบทพื้นที่ของหมู่บ้าน) บ้านโนนชาติเป็น หมู่บ้านหนึ่งในตำบลโนนหัน ซึ่งมีทั้งหมด ๑๐ หมู่บ้าน บ้านโนนชาตินั้นอยู่หมู่ที่ ๔ เมื่อก่อนนั้นตำบลโนนหันนั้นเป็นตำบลขึ้นตรงต่ออำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น ต่อมาเมื่อปี พ.ศ.๒๔๘๙ ตำบลชุมแพ ได้ยกฐานะขึ้นเป็น อำเภอชุมแพ ตำบลโนนหัน จึงเป็นตำบลหนึ่งของ อำเภอชุมแพ เป็นต้นมา บ้านโนนชาติตั้งอยู่ห่างจาก อำเภอชุมแพ ประมาณ ๒๐ กิโลเมตร ห่างจาก จังหวัดขอนแก่นประมาณ ๙๖ กิโลเมตร สภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นที่ราบสูง ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพ ทำนา ทำไร่ ทอผ้า และจักสาน ประวัติการกำเนิดและผู้ต่อยอดภูมิปัญญาการสานไม้ตีแมลงวัน การสานไม้ตีแมลงวัน คุณตาเคน สงค์เวียงเล่าว่า ในช่วงเดือนที่มีแมลงวันออกมาเยอะ คนรุ่นก่อนก็จะสานไม้ตีแมลงวันไว้ใช้กันเอง จึงสังเกตดูการทำจากบรรพบุรุษและทดลองหัดทำด้วยตนเอง จากการหัดทำด้วยตนเองก็พบว่าวิธีการทำนั้นง่ายไม่ซับซ้อน จึงได้จักสานมาเรื่อยจนถึงปัจจุบัน (วิชญาพร กุลยสวัสดิ์, ๑๘ พฤศจิกายน ๒๕๖๐: สัมภาษณ์) กำหนดความรู้/แสวงหาความรู้ เรียนรู้การทำด้วยการสังเกตจากบรรพบุรุษ และนำมาดัดแปลง ทดลองหัดทำใช้วิธีการของตนเองจนได้วิธีการทำที่ง่ายและไม่ซับซ้อน การสร้างความรู้ (ขั้นตอน/วิธีการการสร้างภูมิปัญญา) วัสดุอุปกรณ์ในการสานไม้ตีแมลงวัน ๑.ไม้ไผ่บ้านเหลาเป็นชิ้นอ่อนๆ ๒. ด้ายสำหรับสาน แหล่งวัสดุที่ใช้ทำ ไม้ไผ่หาได้จากในหมู่บ้านโนนชาติ ขั้นตอนการสานไม้ตีแมลงวัน ๑. เหลาไม้ไผ่ที่เตรียมไว้เป็นชิ้นอ่อนๆสำหรับสาน และสำหรับเป็นด้ามไม้ตี ขนาดเหมาะสม ๒. นำไม้ไผ่ที่เตรียมไว้สำหรับเป็นด้ามจับ ผ่าด้านบนออกเป็นสี่แฉก ๓. นำเชือกสำหรับสานมามัดส่วนต้นของบริเวณที่จะสานไม้ไผ่ที่ติดกับด้ามจับ ๔. นำไม้ไผ่ที่เหล่าเป็นชิ้นอ่อนๆมาสานขึ้นลงสลับไปมาระหว่างสี่แฉกที่ผ่าไว้จนสุด ๔. นำเชือกสำหรับสานมามัดส่วนปลายบริเวณที่สานไม้ไผ่สิ้นสุด เป็นอันเสร็จ การจัดเก็บและการค้นคืนความรู้ ใช้การสังเกตวิธีการทำจากบรรพบุรุษ และทดลองหัดทำด้วยตนเอง สืบทอดความรู้ ภูมิปัญญาสู่ คนรุ่นหลัง การถ่ายทอดความรู้และการใช้ประโยชน์ การทำไม้ตีแมลงวัน ของตาเคน สงค์เวียงนั้น เป็นภูมิปัญญาที่ได้รับความรู้สืบทอดจากบรรพบุรุษของคุณตาในหมู่บ้าน ซึ่งในช่วงเดือนที่มีแมลงวันออกมาจำนวนมาก ไม้ตีแมลงวันจะมีประโยชน์อย่างมากในช่วงนั้น การทำไม้ตีแมลงวันนั้น หากใครสนใจในการทำคุณตาก็จะสอนให้โดยไม่ได้คิดค่าใช้จ่าย หรือใครต้องการนำไปใช้คุณตาก็จะสานให้โดยไม่คิดค่าใช้จ่ายเช่นกัน พิกัด (สถานที่) ภาพ แผนที่หมู่บ้าน บ้านโนนชาติ ภาพ ทางเข้าหมูบ้าน ภาพ บ้านคุณตาเคน สงค์เวียง ข้อมูลผู้ศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่น ปีการศึกษา ๒๕๖๐ ชื่อผู้ศึกษา นางวิชญาพร กุลยสวัสดิ์ รหัสนักศึกษา ๖๐๘๐๑๑๐๑๑๖ หลักสูตร ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู (ป.บัณฑิต) รุ่น ๔ รายวิชา ความเป็นครู (๘๐๐๕๒๐๑) เน้นศึกษา ครูกับการอนุรักษ์และส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่น คณะ ศึกษาศาสตร์ สถานที่ศึกษา มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สถานที่ทำงาน ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจำจังหวัดเลย อาจารย์ผู้สอน ๑ รองศาสตราจารย์ สำเร็จ คำโมง (ครูภูมิปัญญาไทย, ศิลปินมรดกอีสาน) ๒ อาจารย์ ดร.พา อักษรเสือ ๓ อาจารย์ ดร.ธีรภัทร โคตรบรรเทา ๔ อาจารย์ สุชาดา ลดาวัลย์ ๕ อาจารย์ อัจฉริยะ วงษ์คำซาว ๖ อาจารย์ บุญจันทร์ เพชรเมืองเลย

จำแนกตามระดับชั้น :   ปริญญาตรี , ปริญญาโท, ปริญญาเอก, ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) , ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.), ประกาศนียบัตรครูเทคนิคชั้นสูง (ปทส.) , การศึกษาตามอัธยาศัย

จำแนกตามสาขาวิชาของสื่อ :   การงานอาชีพและเทคโนโลยี

จำแนกตามลักษณะของสื่อ :   VDO Clip, ข้อมูลปฐมภูมิ , รูปภาพ, ใบงาน